Εγγλέζικο ψάρεμα

Κείμενο : Γιάννης Γιατράκος

Εισαγωγή στην τεχνική

Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες τεχνικές ψαρέματος που χρησιμοποιούνται στη θάλασσα, έχουν τις ρίζες τους στα γλυκά νερά. Μία από τις τεχνικές αυτές είναι και το εγγλέζικο ψάρεμα, που έχει βρει πλέον ένθερμους οπαδούς και στη χώρα μας. Το κείμενο αυτό αποτελεί την αρχή μιας σειράς άρθρων που σκοπό έχουν να δώσουν με απλά λόγια ό,τι χρειάζεται κάποιος για να κατανοήσει αρχικά αυτήν την τεχνική και στη συνέχεια να την εφαρμόσει στη θάλασσα.

Η τεχνική του εγγλέζικου ξεκίνησε από τους Άγγλους, στα ψαρέματα στις λίμνες και κατόπιν οι Ιταλοί την εφάρμοσαν στη θάλασσα γνωρίζοντας τεράστια εξέλιξη. Στη χώρα μας άρχισε να γίνεται γνωστή τη δεκαετία του '90, κυρίως μέσα από τα κείμενα Ιταλών αρθογράφων (στο περιοδικό Sport Fishing αρχικά και στη συνέχεια στο Thalassa).

Το εγγλέζικο είναι ένα αθλητικό, αρκετά εξειδικευμένο και "οριακό" ψάρεμα με το οποίο ο ψαράς βρίσκεται διαρκώς σε εγρήγορση. Όσοι ασχολήθηκαν με αυτό, έγιναν στην κυριολεξία “Άγγλοι ασθενείς” και δύσκολα πλέον αλλάζουν τεχνική. Η αίσθηση της απόλυτης επαφής με το θήραμα, η απλότητα της αρματωσιάς σε συνδυασμό με τον εξοπλισμό που πρέπει να βρίσκεται σε πλήρη αρμονία στο σύνολό του, μιας και τα πάντα δοκιμάζονται στα όριά τους, χαρίζουν συγκινήσεις που δύσκολα ξεχνιούνται...

 Περιγραφή τεχνικής

Το εγγλέζικο ψάρεμα, γεννήθηκε από την ανάγκη να πιάσουμε τα ψάρια που βρίσκονταν σε μεγάλη απόσταση από την ακτή. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη εξυπηρετεί τόσο ο εξοπλισμός που χρησιμοποιούμε όσο και ο τρόπος εφαρμογής της τεχνικής. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:

Στην τεχνική αυτή, χρησιμοποιούμε καλάμια ελαφριά, κατασκευασμένα από carbon και διάφορες μίξεις του, με πολλούς οδηγούς κατά μήκος τους ώστε να γλιστράει η πετονιά και να μοιράζεται ομοιόμορφα στο καλάμι η τάση που ασκεί το ψάρι κατά τη διάρκεια της μάχης. Χρησιμοποιούμε επίσης μικρούς και ελαφρούς μηχανισμούς με πολλά ρουλεμάν και άψογα φρένα, λεπτές πετονιές υψηλών προδιαγραφών, μικροσκοπικά αγκίστρια αντοχής και σχεδόν πάντα φελλό, ειδικού τύπου, με κάποιο βάρος ώστε να μπορούμε να καλύψουμε την επιθυμητή απόσταση από τη ακτή, αλλά και ταυτόχρονα αυξημένης ευαισθησίας, ώστε να αντιλαμβανόμαστε και τις μικρότερες τσιμπιές από το βύθισμα της κεραίας του. Από τη χρήση των παραπάνω λεπτών εργαλείων και τη φυσική παρουσίαση του δολώματος προκύπτουν και τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής, ενώ η τέλεια γνώση του εξοπλισμού μας, λόγω των οριακών καταστάσεων που συχνά αντιμετωπίζουμε, συμβάλλει στην επιτυχία των ψαρεμάτων μας.

Βασικό και αναπόσπαστο στοιχείο της τεχνικής αυτής αποτελεί το μαλάγρωμα της περιοχής που ψαρεύουμε, αφού αυτή μας η ενέργεια θα καλέσει τα ψάρια κοντά στο δολωμένο αγκίστρι μας.

Οι ιδανικές συνθήκες, κατά την προσωπική μου άποψη, για το ψάρεμα με την εγγλέζικη τεχνική, είναι με δυνατό αέρα που θα τον έχουμε όμως στην πλάτη και μικρό κυματισμό, χωρίς φυσικά να αποκλείονται και άλλες συνθήκες αν προσαρμόσουμε τον εξοπλισμό μας ανάλογα. Ο αέρας μας βοηθάει να μαλαγρώνουμε σε απόσταση, κοντά ή πάνω στο φελλό.

Όταν ψαρεύουμε κρατάμε το καλάμι στο χέρι, με τη μύτη του να βρίσκεται πάντα μέσα στο νερό. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί έτσι βρισκόμαστε σε άμεση επαφή με το φελλό, ενώ επίσης δεν παρασύρεται η πετονιά μας ιδιαίτερα από τον αέρα και τα ρεύματα. Βασική προϋπόθεση, είναι να έχουμε μαζέψει τα μπόσικα της πετονιάς που δημιουργούνται κατά τη βολή, λόγω της μεγάλης απόστασης και του ύψους της.

Την οπτική επαφή με το φελλό, την διατηρούμε καθ’ όλη την διάρκεια που το δολωμένο αγκίστρι ψαρεύει, ελέγχοντας συχνά τα μπόσικα. Θα πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι αυτό γίνεται και για έναν άλλο επίσης σπουδαίο λόγο, που είναι το άμεσο κάρφωμα του ψαριού ώστε να μην προλάβει να φτύσει το αγκίστρι, καθώς στην κίνηση αυτή σημαντικό ρόλο παίζει η γωνία που σχηματίζει η πετονιά της μάνας στο φελλό με το παράμαλλο και το δόλωμα.

Ιδιαιτερότητα του εγγλέζικου αποτελεί το γεγονός ότι, ρυθμίζοντας ανάλογα τον εξοπλισμό μας, το δόλωμά μας μπορεί να ψαρέψει στο βάθος που εμείς επιλέγουμε: στην επιφάνεια, στα μεσόνερα αλλά και στο βυθό πατωτά.

Το στήσιμο της αρματωσιάς

Το πιο συνηθισμένο και απλό στήσιμο μιας αρματωσιάς για εγγλέζικο γίνεται ως εξής: Πρώτα περνάμε την πετονιά της μάνας του μηχανισμού από όλους τους οδηγούς του καλαμιού, με προσοχή ώστε να μην ξεχάσουμε πάνω στη βιασύνη μας να την περάσουμε από κάποιον οδηγό και στη συνέχεια να χάσουμε χρόνο για να τα κάνουμε όλα από την αρχή.

Ύστερα, τοποθετούμε στην πετονιά μας το ειδικό στόπερ από νήμα ή πετονιά (προτιμώντας το πρώτο γιατί δεν μετακινείται κατά το μάζεμα της πετονιάς, μεταβάλλοντας έτσι το βάθος που ψαρεύει το δόλωμα) και το σφίγγουμε στο ύψος που έχουμε επιλέξει να ψαρέψουμε. Εννοείται ότι έχει προηγηθεί βυθομέτρηση του βάθους της περιοχής ή γνωρίζουμε το βάθος από πληροφορίες ή και παλαιότερα ψαρέματα.

Κατόπιν περνάμε την στριφταροπαραμάνα με το βαρελάκι η οποία στην άκρη της θα συγκρατήσει το φελλό μέσω του κρίκου που διαθέτει στο κάτω μέρος του. Ο φελλός για το εγγλέζικο είναι ειδικού τύπου και σχήματος, σε διάφορα μήκη, σχέδια και χρώματα και ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν χρησιμοποιείται και ο κατάλληλος.

Στην άκρη της πετονιάς, φτιάχνουμε μία μικρή θηλιά ή δένουμε ένα μικρό στριφτάρι. Σ' αυτή τη θηλιά ή στο στριφτάρι θα συνδέσουμε αργότερα το παράμαλλο μας με το αγκίστρι.

Πάνω από τη θηλιά που δημιουργήσαμε στη μάνα και κάτω από το φελλό, τοποθετούμε με το πενσάκι μας ένα μικρό μολυβάκι 0,10 – 0,20 γραμμ., με ελάχιστη πίεση για να μην πληγώσουμε την λεπτή πετονιά. Συμπληρώνουμε προς τα πάνω με σχιστά μολυβάκια το συνολικό ερμάτισμα που αναγράφει ο φελλός στο στέλεχος του: π.χ. x+1, x+2, (x= το βάρος του φελλού, += το βάρος που χρειάζεται ο φελλός για να ερματιστεί σωστά), προσέχοντας να μην υπερβούμε το αναγραφόμενο βάρος.

Εάν έχουμε υπολογίσει σωστά το βάθος, σε λίγα δευτερόλεπτα ο φελλός θα στηθεί όρθιος και θα βλέπουμε μόνο ένα μικρό κομμάτι της κεραίας του, η οποία στη συνέχεια θα μας μεταφέρει οπτικά τα τσιμπήματα. Αν μετά το ερμάτισμα ο φελλός βουλιάξει, σημαίνει ότι πρέπει να αφαιρέσουμε βάρος ενώ αντίθετα αν ένα μεγάλο μέρος της κεραίας του βρίσκεται έξω από το νερό, θα πρέπει να προσθέσουμε βάρος.

Καλό θα είναι να απλώσουμε τα μολυβάκια σε κάποιο μήκος (1 – 2,5 μέτρα) με τα μικρότερα να ξεκινούν από κάτω και τα μεγαλύτερα προς τα πάνω.

Αυτό γίνεται για να έχει το δόλωμα μας πιο φυσική παρουσίαση μέσα στο νερό και να μην ξενίζει τα ψάρια. Προτιμούμε να τοποθετούμε πολλά μικρά σε βάρος μολύβια και να τα απλώνουμε στην πετονιά, παρά να βάλουμε ένα ή δύο μεγαλύτερα, συγκεντρωμένα σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους.

Το στήσιμο της αρματωσιάς που περιέγραψα παραπάνω δεν αποτελεί κανόνα. Είναι απλά ένα μόνο παράδειγμα σε ιδανικές συνθήκες, με ήρεμα - ρηχά νερά χωρίς ρεύματα. Στη συνέχεια της σειράς των άρθρων που θα αναφέρονται στο εγγλέζικο, θα περιγράψουμε αρματωσιές για κάθε περίπτωση ξεχωριστά, αναλύοντας τα υπέρ και τα κατά της καθεμίας.

Το παράμαλλο

Αφού ολοκληρώσουμε τον ερματισμό της μάνας, προχωρούμε στην προετοιμασία του παράμαλλου. Παίρνουμε περίπου ένα με ενάμιση μέτρο πετονιά, κατά προτίμηση αόρατη και δένουμε στην άκρη της το αγκίστρι μας. Το μέγεθος του αγκιστριού ποικίλλει ανάλογα με το δόλωμα που θα χρησιμοποιήσουμε. Στην άλλη άκρη φτιάχνουμε μία θηλιά που θα συνδέσει το παράμαλλο με τη μάνα. Για τη σύνδεση μάνας - παράμαλλου προτιμώνται περισσότερο οι θηλιές, γιατί δίνουν μεγαλύτερη αντοχή στα "σοκ" λόγω ελαστικότητας μεταξύ τους, από ότι αν μεσολαβεί ένα άκαμπτο υλικό όπως είναι το στριφτάρι. Όμως αυτή η σύνδεση (θηλιά με θηλιά) έχει και το μειονέκτημα της: μετά από λίγα ψαρέματα η πετονιά της μάνας χρειάζεται αντικατάσταση, γιατί βερινιάζει εύκολα, πράγμα που δεν συμβαίνει όταν χρησιμοποιούμε στριφτάρι. Η επιλογή λοιπόν τρόπου σύνδεσης μάνας - παράμαλλου είναι προσωπική υπόθεση, ανάλογα με τις απαιτήσεις και την εμπειρία του καθενός. Ολοκληρώνουμε με το πέρασμα του δολώματος στο αγκίστρι μας και είμαστε έτοιμοι να εκπαιδευτούμε και στον υγρό στίβο, εδώ που κρίνονται όλα!

Για την αποφυγή μπερδέματος

Αναφορικά με το στήσιμο της αρματωσιάς, θα πρέπει να τονίσουμε ότι από το τελευταίο βαριδάκι, εκεί που σταματάει ο φελλός μέχρι το προηγούμενο από κάτω, πρέπει να υπάρχει μια απόσταση ίση με ενάμισι έως δύο μήκη του φελλού. Αυτή την απόσταση πρέπει να την υπολογίσουμε πριν σφίξουμε τα μολύβια μας για να μην αναγκαστούμε να τα μετακινήσουμε αργότερα, ταλαιπωρώντας έτσι την πετονιά. Αυτό το κάνουμε για να μην μπερδεύεται το αγκίστρι μας με το φελλό κατά το πέταγμα.

 Ένας άλλος τρόπος αποφυγής αυτών των μπερδεμάτων, είναι το μήκος του παράμαλλου (δηλαδή, η απόσταση από το στριφτάρι έως το αγκίστρι) όταν διπλώσει κατά το πέταγμα, να μην φτάνει ποτέ το δεύτερο μολυβάκι κάτω από το φελλό.

Σημαντική λεπτομέρεια επίσης για την αποφυγή μπερδεμάτων, είναι να απλώνουμε την αρματωσιά μας λίγο πριν πέσει στο νερό, κάνοντας ένα ελαφρύ σταμάτημα – τέντωμα σε αυτή, κρατώντας με το χέρι την πετονιά στο ύψος του μηχανισμού και τραβώντας ελαφρά το καλάμι προς τα πίσω και πλάγια. 

Μην ξεχνάτε

Αν και σε θεωρητικό μόνο επίπεδο, γνωρίσαμε τα πολύ βασικά της εγγλέζικης τεχνικής. Είμαστε πλέον έτοιμοι να πάρουμε μια πρώτη γεύση στη θάλασσα. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε, πως οι επιτυχίες έρχονται ύστερα από πολλές και συχνές εφαρμογές της τεχνικής του εγγλέζικου, όπως άλλωστε ισχύει με όλους τους τρόπους ψαρέματος. Θα ολοκληρώσω το άρθρο αυτό, εστιάζοντας σε δυο - τρεις σημαντικές λεπτομέρειες, που πρέπει να προσέξετε κατά τη διάρκεια του ψαρέματος:

• Εάν ψαρεύουμε την ημέρα, το δόλωμα μας πρέπει να βρίσκεται συνήθως αρκετά ψηλότερα από το βυθό, γιατί στη διάρκεια της ημέρας τα ψάρια "σηκώνονται" για να φάνε και λειτουργούν ανταγωνιστικά μεταξύ τους, αντίθετα από το βράδυ που μπορούμε να τα ψαρέψουμε κοντά στο βυθό.
•  Το κάρφωμα του ψαριού γίνεται μόλις ο φελλός χαθεί από τα μάτια μας, αφήνοντας μόνο λίγα δευτερόλεπτα στο ψάρι για να καταπιεί το δόλωμα.
• Το μαλάγρωμα πρέπει να γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κοντά ή πάνω στο φελλό ανάλογα με τα ρεύματα και πάντα σε μικρές ποσότητες.
• Μην ξεχνάτε την απόχη, απαραίτητη όσο και το καλάμι μας στο εγγλέζικο ψάρεμα. Να θυμάστε πως από το σάκο του εξοπλισμού πρώτα από όλα βγαίνει η απόχη που θα 'ναι και η τελευταία που θα μαζέψουμε όταν ολοκληρώσουμε το ψάρεμα.
• Τέλος, χρησιμοποιώντας τους ειδικούς απαγκιστρωτές φροντίστε να απελευθερώνετε με ιδιαίτερη προσοχή τα μικρά ψάρια, επιστρέφοντας τα στο φυσικό τους περιβάλλον.