Εντός, εκτός κι επί τ' αυτά! - Του Δημήτρη Αντύπα

Τον Δημήτρη Αντύπα δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Τον γνωρίζω όμως πολυ καλά μέσα απο τα άρθρα του και την προσπάθεια του, να μας μεταδωσει τις πολύτιμες γνώσεις του. Το συγκεκριμένο άρθρο το διαβάζω σχεδον κάθε καλοκαίρι με το ίδιο ενδιαφέρον και κάθε φορά νοιώθω το ίδιο συναίσθημα. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΩ ΓΙΑ ΨΑΡΕΜΑ. Καλή ανάγνωση.

Το παρών αποτελεί ένα μίνι τουριστικό αλιευτικό οδηγό, βασισμένο σε προσωπικές εμπειρίες και συζητήσεις με φίλους, για μικρές, κοντινές ψαρευτικές εξορμήσεις σε λιμάνια, με τις τεχνικές του εγγλέζικου και του Bolognese. Σε καμία περίπτωση όμως δεν αποτελεί κανόνα.

 Του Δημήτρη Αντύπα

Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθανόμαστε κουρασμένοι από το φόρτο εργασίας, την κίνηση στους δρόμους, τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, τη ρουτίνα και το στρες. Ενώ θέλουμε να πάμε για ψάρεμα και ν'αποδράσουμε από τα παραπάνω, δεν βρίσκουμε το κουράγιο να το αποφασίσουμε, σκεπτόμενοι την απόσταση και το κουβάλημα του εξοπλισμού μας σε απομακρυσμένες παραλίες και βράχια. Η εύκολη λύση είναι να βάλουμε για προορισμό μας, το κοντινότερο σε λιμάνι.

Γιατί λιμάνι;

Το λιμάνι αποτελεί μια όαση για τους ποντοπόρους ναυτικούς και ταυτόχρονα το ήρεμο καταφύγιο ψαριών αλλά και κουρασμένων ψαράδων. Το λιμάνι είναι παντός καιρού. Ακόμα κι αν ο αέρας είναι δυνατός κι εμποδίζει το ψάρεμα στους τόπους γύρω από αυτό, εντός του λιμανιού σίγουρα θα βρούμε κάποιο απάνεμο σημείο ή θα έχουμε τον αέρα με κατεύθυνση από την πλάτη και θα μπορέσουμε να ψαρέψουμε άνετα. Ειδικά αν έχει δυνατό αέρα εκτός λιμανιού, τότε σίγουρα θα έχουν μπει ψάρια μέσα σ' αυτό. Αν παράλληλα ο αέρας συνδυάζεται και με την παλίρροια και τα νερά σηκώνονται είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως εκεί υπάρχει ";θέμα";. Η έκφραση ";είναι φευγιό"; για τα ψάρια, είναι μια έκφραση που δανείστηκα από ένα σοφό, γέρο απικατζή που γνώρισα κάποια στιγμή ψαρεύοντας στο λιμάνι του Λαυρίου. Το γεγονός αυτό, μας οδηγεί στο επόμενο συμπέρασμα: στα λιμάνια γνωρίζεις κόσμο κι αποκτάς σημαντικές πληροφορίες για συγκεκριμένους τόπους, ξέρες, ώρες, είδη ψαριών και δολώματα που δουλεύουν. Αν πάλι θέλετε ν' αποφύγετε τη πολυκοσμία και τη φασαρία του λιμανιού, τότε σας προτείνω να ψαρέψετε σε αυτά τις καθημερινές κι όχι τα Σαββατοκύριακα. Κοντά στο λιμάνι θα βρείτε όλα τα καλά που μπορεί να προσφέρει η ";αστική ανάπτυξη";, όπως καφέ, νερό, φαγητό ακόμα και φρέσκα δολώματα από κάποιο κοντινό κατάστημα ειδών αλιείας. Μπορείς ακόμα να βγάλεις ζωντανά δολώματα μέσα από το λιμάνι όπως ζωντανή γαρίδα, σαρδέλες, καβούρια κ.ά. Μπορείς να ψαρέψεις στη μπούκα του λιμανιού, εσωτερικά σε ρηχά ή βαθιά σημεία και εκτός του λιμανιού σε βραχώδη σημεία, κοντά η μακριά, με ότι δόλωμα και τεχνική θέλεις και σχεδόν όλες τις ώρες. Το λιμάνι σου δίνει μια ψευδαίσθηση ασφάλειας καθώς έχει κίνηση, φώτα και συχνά φιλοξενεί τις λιμενικές αρχές κοντά σου. Ο κύριος όμως λόγος που ο κόσμος ψαρεύει στα λιμάνια, είναι η χλιδή του να παρκάρεις το αυτοκίνητό σου και να ψαρεύεις επί τόπου. Και μην ξεχνάμε ότι στα λιμάνια έχουν βγει κατά καιρούς ψάρια τρόπαια. Γιατί σ' έναν ιδανικό κόσμο όπου η νομοθεσία εφαρμόζεται, απαγορεύεται η επαγγελματική αλιεία εντός κι εκτός λιμένα περιμετρικά και σε απόσταση τουλάχιστον τριακοσίων μέτρων. Παρακάτω θ' ασχοληθώ με τα είδη των ψαριών που κρατάνε τα λιμάνια εντός κι εκτός όλο το χρόνο και μπορούν να ψαρευτούν με τις τεχνικές του εγγλέζικου και του Bolognese.

Ο διαχωρισμός

Τίποτα δεν αποτελεί κανόνα καθώς τα ίδια ψάρια που τρώνε έξω, μπορούν κάλλιστα να μπουν και μέσα στο λιμάνι να φάνε. Καθώς και η χρήση συγκεκριμένης τεχνικής δεν αποτελεί πανάκεια, θα βαδίσω κάνοντας ένα διαχωρισμό με βάση την ευκολία χρήσης, την κοινή λογική αλλά και το ποσοστό επιτυχιών σε συγκεκριμένα είδη ψαριών. Η κοινή λογική κι η ευκολία μας λένε, ότι με πολύ αέρα θα ψαρέψουμε εντός του λιμανιού, ενώ με λαδιά θα ψαρέψουμε εκτός ή στη μπούκα αυτού. Επίσης μας λένε ότι εντός και στη μπούκα θα ψαρέψουμε με την τεχνική του Bolognese κοντά -; για να μαλαγρώνουμε αποτελεσματικά και να ψαρεύουμε στο ίδιο πάντα σημείο- κι εκτός με την τεχνική του εγγλέζικου λίγο πιο μακριά από το σημείο που επιλέξαμε να ψαρέψουμε για να έχουμε το δόλωμά μας εκτός εμβέλειας φωτισμού του λιμανιού. Τα είδη των ψαριών που συνήθως πιάνουμε με εγγλέζικο εκτός λιμανιού και όλες τις εποχές είναι κυρίως οι σαργοί, τα μελανούρια και τα λαυράκια. Με καλάμι Bolognese μέσα στο λιμάνι, τα θηράματα είναι κυρίως κέφαλοι, τσιπούρες, ούγενες και λαυράκια ενώ στη μπούκα τα λαυράκια και οι σαργοί. Φυσικά, δεν αποκλείεται οι σαργοί να μπούνε μέσα ή οι κέφαλοι να βγούνε έξω. Ο παραπάνω διαχωρισμός, χρησιμεύει ως πρόχειρος οδηγός για να στήσουμε τις αρματωσιές μαςανάλογα.

Εγγλέζικο εκτός

Η ιδιαιτερότητα του σημείου είναι συνήθως οι μεγάλες άμορφες μάζες από πέτρες που ενεργούν ως κυματοθραύστες ή προκάτ τσιμεντένια τρίποδα. Πολλές φορές μπορούμε να καθήσουμε και στον υπερηψωμένο τσιμεντένιο μώλο αν δεν είναι πολύ ψηλός και φτάνουμε με ευκολία τα ψάρια με το μήκος της απόχης μας. Καλό θα είναι να επισκευτούμε το μέρος με το φως της ημέρας έτσι ώστε να έχουμε σχηματίσει μια άποψη για τη μορφολογία του βυθού γιατί το βράδυ είναι τουλάχιστον δύσκολο να γίνει κάτι ανάλογο. Διαλέγουμε να ψαρέψουμε σε μέρη όπου διακρίνουμε ξέρες, φυκιάδα ή δεν βλέπουμε τίποτα από το βαθύ μπλε λόγω του μεγάλου βάθους των νερών. Αυτά συνήθως είναι τα καλύτερα σημεία. Η ψαρεύτρα μας είναι αρκετά μεγάλη καθώς ορίζεται κυρίως από τα ρεύματα και σε απόσταση μακρυνή από τα φώτα του λιμανιού. Δεν προτείνω τη χρήση μαλάγρας σε μορφή αλεύρων εκτός λιμένος γιατί συνήθως μου φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα. Η τοποθεσία, αν και μοιάζει λίγο με ψάρεμα σε αμιγώς βραχώδη μέρη, διαφέρει κυρίως λόγω της παρουσίας έντονων ρευμάτων και της μορφολογίας του βυθού. Αντιθέτως προτείνω να μαλαγρώνουμε τακτικά με το δόλωμα που χρησιμοποιούμε, τακτική που συνήθως μου αποφέρει ψάρια. Συγκεκριμένα για τους σαργούς, ιδίως με τη χρήση Bigattini ως το κυρίως δόλωμα μαλάγρας και ψαρέματος. Εάν μας δημιουργείται η απορία για το σημείο που πρέπει να ρίχνουμε τις σφεντονιές μας σε σχέση με τη κατεύθυνση και τη δύναμη των ρευμάτων, τότε με το που πέσει ο φελός μας στη θάλασσα, ρίχνουμε μια σφεντονιά πάνω στο φελό μας.

Ο σαργός είναι το αγαπημένο μου θήραμα και η εμπειρία μου με το είδος αποκτήθηκε από τη στιγμή που άρχισα το ψάρεμα με την εγγλέζικη τεχνική. Κυρίως όμως γιατί τον αναζητούσα πατωτά με τη λογική ότι είναι βραχόψαρο και τρώει χαμηλά στο βυθό ψάχνοντας εκεί την τροφή του. Το συνεχές όμως μαλάγρωμα με bigattini δημιουργεί ανταγωνισμό στους σαργούς και τους κάνει να σηκώνονται ψηλά για να φάνε. Οπότε αν στοχεύετε σ' αυτό το υπέροχο ψάρι, βυθομετρήστε και τοποθετήσετε το στόπερ σας έτσι ώστε το αγκίστρι σας να ψαρεύει ένα, δύο ή ακόμα και τρία μέτρα πάνω από το βυθό. Δεν είναι υπερβολή αν σας πω ότι σε μέρος με βάθος 14 μέτρα, έβγαζα τους σαργούς στις 3 οργιές ή καλύτερα στα 5,5 μέτρα! Τόσο πολύ μπορούν ν' ανέβουν για να φάνε και αυτό οφείλεται κυρίως στο μαλάγρωμα. Ιδανική είναι η επιλογή βυθού έως έξι-επτά μέτρα βάθος και παράλληλα η επιλογή σταθερής αρματωσιάς σε συνδυασμό με μακρύ καλάμι εγγλέζικου τύπου, μήκους 4,50/4,80 μέτρα με μακρύ παράμαλλο έως και δύο μέτρα, ανάλογα φυσικά τη διάμετρο. Το σύνολο του ερματίσματος, ή το περισσότερο βάρος αν θέλετε, το προσθέτουμε ακριβώς κάτω από το φελλό ενώ προσθέτουμε ένα μικρό μολυβάκι πάνω από τη θηλιά της μάνας στην ένωση με το παράμαλλο (σχήμα 1). Οι συγκινήσεις που μπορεί να μας προσφέρει ένας μεγάλος σαργός είναι σημαντικές καθώς ακόμα και σε μικρό μέγεθος, έχει διαρκή και έντονα «κεφάλια» για διάστημα αρκετής ώρας. Πολλές φορές αισθάνεσαι ότι το ψάρι δεν μπορείς να το σταματήσεις με κανένα τρόπο ιδιαίτερα αν το μέγεθός του είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Η συγκίνηση είναι ακόμα μεγαλύτερη όταν η ανάγκη να σταματήσουμε το ψάρι κρίνεται επιτακτική, αλλιώς θα βραχώσει και το αποτέλεσμα δεν θα είναι το επιθυμητό. Το γεγονός ότι ψαρεύουμε ψηλά απ'το βυθό γίνεται αυτομάτως πλεονέκτημα για εμάς, μη δίνοντας στο ψάρι την ευκαιρία να λειτουργήσει όπως ίσως θα ήθελε. Κατά τη γνώμη μου, το κορυφαίο δόλωμα για σαργούς είναι το bigattini, αλλά έχω διαπιστώσει πολύ καλή απόδοση με κομματάκια φαραώ, φρέσκιας σαρδέλας και κατεψυγμένης γαρίδας. Οι δολωσιές για μεγάλους σαργούς πρέπει να είναι πλούσιες κι όπως σε όλες τις σωστές παρουσιάσεις δολώματος, πρέπει να καλύπτεται σωστά το στέλεχος του αγκιστριού και να μένει ελεύθερο το αρπάδι για να δουλέψει. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο μεγάλος σαργός αρπάζει το δόλωμα κατευθείαν και τρέχει και σε άλλες περιπτώσεις τσιμπάει τόσο μίζερα που σε κάνει να νιώθεις ότι χρειάζεσαι διδακτωρικό στην αποκωδικοποίηση τσιμπήματος.

Εάν τώρα εκεί που ψαρεύετε με εγγλέζικο εξωτερικά του λιμανιού, ο φελλός σας φύγει με μανία προς το πλάι και ενώ κοντράρετε κοπεί το παράμαλλό σας λίγο πάνω από τ'αγκίστρι, μία εξήγηση υπάρχει. Στο ίδιο βάθος τρέφονται και τα μεγάλα μελανούρια κι αυτά τα «παλιόψαρα» με τον κακό χαρακτήρα, δεν αφήνουν τους αγαπημένους μας σαργούς να φάνε! Πέρα απ'τη πλάκα, αναγνωρίζω την αξία του μελανουριού ως θήραμα και τους λόγους γιατί κάποιοι συνάδελφοι τα ψαρεύουν μετά μανίας. Ένας απλούστατος τρόπος να τα ψαρέψετε χωρίς ν'ανεβείτε σε διάμετρο παράμαλλου ή να το διπλαρώσετε, είναι ο παρακάτω: Λύστε εντελώς τα φρένα του μηχανισμού σας και κρατήστε στην ευθεία το καλάμι σας παράλληλα με τη θάλασσα. Ο μηχανισμός σας θα στριγκλίσει για λίγα δευτερόλεπτα αλλά μην ανησυχήσετε γιατί θα σταματήσει μετά από λίγα μέτρα. Έως τότε δεν θα κάνετε τίποτα. Μόλις λοιπόν σταματήσει, θα σφίξετε ελάχιστα κλικ τα φρένα του μηχανισμού ίσα-ίσα για να τυλίγεται η πετονιά στην μπομπίνα χωρίς να ρολλάρει. Σηκώνετε το καλάμι σας προς τα πάνω, έχοντας το δάχτυλο στη μπομπίνα και το κατεβάζετε μαζεύοντας παράλληλα πετονιά με το μηχανισμό σας. Εάν νιώσετε ότι το ψάρι πάει να φύγει το αφήνετε να τρέξει ελεύθερα κι επαναλαμβάνετε μέχρι να έρθει στην απόχη σας. Ένας άλλος τρόπος, είναι να χρησιμοποιήσετε ένα μαλακό, πεντάμετρο καλάμι Bolognese (η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα) έτσι ώστε το καλάμι ν' αποσβέσει τις τρεχάλες του μελανουριού. Το ψάρεμα όμως αυτό είναι ";αντιαθλητικό"; κατά τη γνώμη μου, καθώς το μελανούρι έρχεται πλαγιασμένο στον αφρό σε χρόνο ρεκόρ και απλά μπαίνει χωρίς ιδιαίτερο κόπο στην απόχη σας. Ιδανικά δολώματα θεωρώ πως είναι τα κομματάκια σαρδέλας και φυσικά το bigattini, με όχι κατ' ανάγκη πλούσιες ή προσεγμένες δολωσιές. Οι μελανούρες μόνο διακρίσεις δεν κάνουν. Αρπάζουν και τρέχουν!

Ο περισσότερος κόσμος ψαρεύει τα λαβράκια εντός λιμένος και εν μέρη καλά κάνει. Μόνο που τα ντοπιάρικα λαβράκια συνήθως μπαίνουν όταν έξω έχει καιρό ή πολύ φαγητό μέσα σ' αυτό. Τα λαβράκια, συχνάζουν κυρίως απ' έξω και κρύβονται είτε σύριζα στα βράχια, είτε στα σκοτάδια λίγο πιο έξω από τα φώτα για να εξαπολύουν επιθέσεις σε ότι κινείται και μπορεί να φαγωθεί στο φωτισμένο χώρο. Αυτό το είδος ψαριού το οποίο ψαρεύετε εντός, εκτός και στη μπούκα του λιμανιού, έχω προσέξει ότι τρώει με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό βάθος, ανάλογα με το μέρος στο οποίο βρίσκεται. Από τη στιγμή που κατεβαίνουμε για να ψαρέψουμε στα βράχια εκτός λιμένος είναι μάταιο να περιμένουμε ότι τα λαβράκια θα μείνουν από κάτω μας. Θα μεταφερθούν πιο μέσα στα σκοτάδια κι εκεί ακριβώς θα τα ψαρέψουμε. Ότι βάθος και να έχει το μέρος, την αρματωσιά μας θα τη στήσουμε σταθερή στις δύο οργιές. Μία οργιά μήκος θα έχει το παράμαλλο και τα μολύβια θα είναι απλωμένα σε μήκος άλλη μια οργιά, δίνοντας προσοχή να μην ξεχάσουμε το ενάμιση με δύο μήκη φελλού διαφορά από το πρώτο μολύβι που ακουμπάει ο φελλός μέχρι το αμέσως επόμενο προς τα κάτω (σχήμα 2). Ιδανικό δόλωμα για λαβράκια με στήσιμο εγγλέζικου είναι η ζωντανή γαρίδα και ο γόνος από γόπα ή σαρδέλα με τ' ανάλογα πάντα αγκίστρια. Ωστόσο και το bigattino δουλεύει καλά, αν δολωθεί κατάλληλα. Συνήθως το λαβράκι εξωτερικά του λιμανιού αρπάζει γρήγορα το δόλωμά μας και τρέχει. Δεν υπάρχει περίπτωση να μας κόψει το παράμαλλο με τα οισοφαγικά του δόντια οπότε αν δε το ζορίσουμε ιδιαίτερα στα πρώτα φευγιά και το αφήσουμε να κουραστεί, θα καταλήξει αισίως στην απόχη μας.

Στη μπούκα Bolognese

Η μπούκα, κατά τη γνώμη μου, είναι το πιο δύσκολο μέρος για ψάρεμα σε λιμάνι, λόγω της συνεχής ροής και της δύναμης των ρευμάτων. Επίσης είναι ένα μέρος που συνήθως, λόγω αρχιτεκτονικής των περισσότερων λιμανιών, αντιμετωπίζεις τον καιρό στο πλάι. Η μπούκα επίσης, σηματοδοτεί την είσοδο και την έξοδο των ψαριών από και προς το λιμάνι κάνοντας την πέρασμα και πόλο έλξης αξιόλογων θηραμάτων. Ο μόνος τρόπος για να ψαρεύω άνετα σε μπούκα λιμανιού, είναι με σχετικά στιβαρό καλάμι Bolognese, μήκους ανάλογο με το βάθος του λιμανιού. Μην ανησυχήσετε, δε θα χρειαστεί να κρατήσετε 10μετρο καλάμι. Η πρότασή μου είναι να την ψαρέψουμε δύο, τρία, ακόμα και τέσσερα μέτρα πάνω από το βυθό με σταθερό φελλό και σε απόσταση από το μώλο ίση με το μήκος του καλαμιού μας. Σε βάθος για παράδειγμα 9 μέτρων, θα ψαρέψουμε με 6μετρο καλάμι και σταθερή αρματωσιά 5,80 μέτρων. Οι σταθεροί φελλοί Bolognese, ειδικά αυτοί οι οποίοι είναι σχεδιασμένοι για ρεύματα, είναι οι μόνοι που μπορούμε να τους κοντράρουμε χωρίς πρόβλημα και χωρίς να αλλοιώνεται η πλεύση κι η θέση τους. Το μαλάγρωμα με άλευρα είναι απαγορευτικό, γιατί το ρεύμα θα τα πάει εντός ή εκτός του λιμανιού ενώ εμείς έχουμε αποφασίσει να ψαρέψουμε ";επί τ'αυτά";! Θα μαλαγρώσουμε για μια ακόμη φορά με το δόλωμα με το οποίο θα ψαρέψουμε και θα το ρίχνουμε δύο-τρία μέτρα αριστερά ή δεξιά από το φελλό μας ανάλογα με την πορεία των ρευμάτων. Στόχος μας είναι τα μεγάλα λαβράκια, τα οποία στήνουν καρτέρι στις μπούκες για οτιδήποτε μπαίνει - βγαίνει και οι μεγάλοι σαργοί. Και τα δύο είδη ψαριών στο συγκεκριμένο σημείο, έχουν την τάση να αρπάζουν το δόλωμα γρήγορα και να τρέχουν. Δολώματα τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι φυσικά το bigattini, οι ζωντανές ή καθαρισμένες γαρίδες κομμένες σε κομμάτια και τα κομματάκια σαρδέλας. Το ψάρεμα στη μπούκα του λιμανιού, απαιτεί υπομονή καθώς μπορεί να περιμένουμε πολύ ώρα δίχως τσιμπιά αλλά αν επιμείνουμε, μπορεί να μας ανταμοίψει με μεγάλα ψάρια. Οι φελλοί που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι μεγάλου ερματίσματος, 5 γραμμαρίων και άνω με τα 3/5 του ερματίσματος 10 εκατοστά κάτω από το φελό (χρησιμοποιείστε ελεύθερα και τα περαστά βαρίδια σταγόνες) και τα υπόλοιπα 2/5 πρέπει να είναι ίσου βάρους δαγκωτά μολυβάκια απλωμένα έως τη θηλιά της μάνας (σχήμα 3). Το μήκος του παράμαλλου θα πρέπει να είναι μισή οργιά, και σε περίπτωση παρουσίας πολύ ισχυρών ρευμάτων, μπορούμε να κάνουμε ακριβώς το αντίθετο: να τοποθετήσουμε τη σταγόνα στη θηλιά και τα υπόλοιπα μολυβάκια να τα απλώσουμε μέχρι το φελλό(σχήμα 4). Εάν ο αέρας σας ταρακουνάει τη μύτη του καλαμιού ενοχλητικά, βυθίστε τη μέσα στο νερό και το πρόβλημα λύνεται άμεσα.

Εντός, bolo στο μόλο

Η απόλυτη χλιδή! Παρκάρεις, βγάζεις απ' το πορτ-μπαγκάζ του αυτοκινήτου ότι χρειάζεσαι, στήνεις το Bolognese καλαμάκι σου, χτυπάς ένα fiesta (φραπέ) και ψαρεύεις. Η πρώτη παρατήρηση που έκανα, είναι ότι όσο τα ψάρια μπαίνουν στο λιμάνι κι όσο πλησιάζουν στο μόλο, τόσο πιο χαμηλά στο βυθό θα φάνε. Η βυθομέτρηση λοιπόν είναι απαραίτητη και το αγκίστρι μας πρέπει να στηθεί στα 10 με 20 μόλις εκατοστά από το βυθό. Το στήσιμο της αρματωσιάς, σταθερής ή συρόμενης, θα γίνει πάλι με γνώμωνα το βάθος του σημείου που θα ψαρέψουμε σε σχέση με το μήκους του καλαμιού μας. Τα βαρίδια στήνονται όλα απλωτά, με τα μεγαλύτερα 10 εκατοστά κάτω από το φελλό και τα μικρότερα πάνω από τη θηλιά της μάνας (σχήμα 5). Το μήκος του παράμαλλου θα πρέπει να είναι λίγο παραπάνω από το ένα μέτρο. Δεν θ' ασχοληθώ προσπαθώντας να σας πείσω για τα πλεονεκτήματα της σταθερής αρματωσιάς. Νομίζω ότι το έχουν καλύψει άτομα πολύ πιο τεχνικά καταρτισμένα από μένα. Προσωπικά, διαλέγω μέρος στο οποίο μπορώ να ψαρέψω με σταθερή αρματωσιά. Η μαλάγρα με άλευρα εντός του λιμανιού, θεωρείται απαραίτητη! Τα ψάρια κινούνται συνεχώς κατά μήκους του μόλου και πρέπει όχι μόνο να τα καλέσεις στη ψαρεύτρα σου, αλλά και να τα κρατήσεις. Τα έντονα ρεύματα δεν καθιστούν τη χρήση μαλάγρας απαγορευτική διότι ο βυθός είναι επίπεδος κι ακόμα κι αν οι μυρωδιές παρασύρονται, τα ψάρια μπορούν εύκολα να εντοπίσουν την πηγή. Ψαρεύουμε στο μήκος του καλαμιού μας ρίχνοντας τις μπάλες μαλάγρας κατευθείαν πάνω στο φελλό μας, έως ότου να βάλουμε από κάτω τους .....

Κέφαλους. Ίσως ένα από τα πιο παρεξηγημένα ψάρια ανά την Ελληνική επικράτεια και αναρωτιέμαι γιατί. Αν είναι βρώμικο και μολυσμένο το λιμάνι που ψαρεύουμε, τότε όλα τα ψάρια που πιάνονται εκεί μέσα θα είναι βρώμικα και όχι μόνο οι κέφαλοι. Για τη χαμηλή διατροφική τους αξία; Μεγάλο ψέμα. Κάνει την πιο νόστιμη σούπα. Όποιος και να' ναι ο λόγος, αυτό το όμορφο, μακρύ, ασημί ψάρι υποτιμάται από τους περισσότερους ψαράδες. Είναι κρίμα, γιατί ο κέφαλος αποτελεί το καλύτερο μέσο για να εκπαιδευτεί ο ψαράς στην αποκωδικοποίηση τσιμπήματος στο φελλό, στο κάρφωμα κι αν έχει μεγάλα κομμάτια από κάτω και στη μάχη. Αν δε σας αρέσουν, κάντε τα release, αλλά αξίζει έστω και λίγες φορές να τα ψαρέψετε. Οι κέφαλοι κυκλοφορούν συνήθως σε μεγάλα κοπάδια κι αν είστε τυχεροί και τα βάλετε από κάτω, θα βγάλετε πολλά ψάρια. Κάτι δυστυχώς σπάνιο στις μέρες μας και στους κοντινούς τόπους που ψαρεύονται κατά κόρον. Κάθε ψάρι που πιάνουμε, είναι μια επιπλέον εμπειρία στο ενεργητικό μας. Ο κέφαλος τρώει μίζερα, πιπιλώντας το δόλωμά μας, κάνοντας ταυτόχρονα μικρά ";πατήματα"; στο φελό μας. Μετά από λίγο συνηθίζουμε να ";διαβάζουμε"; σωστά το τσίμπημα και καρφώνουμε πάντα τη κατάλληλη στιγμή. Επίσης, επειδή δε μπορεί να μας κόψει το παράμαλλο λόγω απουσίας δοντιών, είναι μια καλή ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε πετονιές μικρού διαμετρήματος και να κάνουμε εκπαίδευση στη μάχη με λεπτά εργαλεία. Ιδανικό δόλωμα είναι η ψίχα από ψωμί, διάφορες ζύμες με βάση το τυρί ή τη σαρδέλα, τα κομματάκια σαρδέλας, το bigattini κι ο αμερικάνος, σε πλούσιες ποσότητες. Η μαλάγρα με βάση το ψωμί κι άλευρα τυριού ή σαρδέλας, πρέπει να πέφτει άφθονα και σε τακτά χρονικά διαστήματα στη θάλασσα γιατί μπορεί να τραβήξει κι άλλα είδη ψαριών στη ψαρεύτρα μας πιο πονηρά, όπως η τσιπούρα.

Το κατά πολλούς κορυφαίο αλίευμα. Στην τσιπούρα με τις τεχνικές του εγγλέζικου και του Bolognese δεν είμαι ειδικός, ούτε θα το κάνω καθώς οι επιτυχίες μου στο είδος αυτό είναι περιορισμένες. Πολλοί πιστεύουν ότι για να βγάλουμε τσιπούρες με Bolognese ή εγγλέζικο, το παράμαλλό μας πρέπει να σέρνεται στο βυθό. Προσωπικά διαφωνώ, γιατί χάνουμε το απόλυτο πλεονέκτημα της κάθετης σχολής ψαρέματος με φελλό, το οποίο είναι η οπτική αντίληψη του τσιμπήματος μέσω αυτού. Στο φελλό βλέπεις τα τσιμπήματα που δεν αντιλαμβάνεσαι με την τεχνική του casting. Σας διαβεβαιώ ότι η τσιπούρα θ' ανέβει 10-20 εκατοστά και ίσως πολύ παραπάνω από το βυθό αν χρειαστεί να φάει, χαρίζοντάς μας τη πολυτέλεια της παρατήρησης και της παραμικρής μεταβολής στην ισορροπία του φελλού μας. Σε αντίθεση με την τακτική της καρούλας, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στο ψάρι να πάρει το δόλωμα στο στόμα τρέχοντας ταυτόχρονα μερικά μέτρα πριν καρφώσουμε.

Όταν ο φελλός βουλιάξει ελάχιστα στην επιφάνεια του νερού και παραμείνει για λίγο ";πατημένος";, πρέπει να καρφώσουμε για να μην αφήσουμε το ψάρι να καταπιεί το αγκίστρι και μας κόψει το λεπτό παράμαλλο. Το ψάρι σοκαρισμένο απ' το ακαριαίο και σωστό κάρφωμα σε πρώτο χρόνο, δεν κάνει απότομα φευγιά όπως άλλα ψάρια, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι παραδίδεται κιόλας. Παραμένει στο βυθό ";μουλαρωμένο"; κάνοντας απότομα και ";βουβά κεφάλια"; προσπαθώντας να ξεφύγει από το μικροσκοπικό αγκίστρι που το κρατά αιχμάλωτο, με αποτέλεσμα να τραντάζει το καλάμι μας δίχως όμως να μας δίνει την ακουστική ευχαρίστηση των φρένων του μηχανισμού. Όταν το ψάρι βγει στον αφρό, αυτή είναι και η πιο επίφοβη στιγμή για να χαθεί το θήραμα. Τα τελευταία κεφάλια στην επιφάνεια της θάλασσας γίνονται ακόμα πιο βίαια και εδώ τη λύση μας την προσφέρει ένα απαλό λύσιμο στα φρένα του μηχανισμού μας για να μη σοκαριστεί η πετονιά μας από την απότομη πίεση και σπάσει. Προσοχή όμως στο σημείο αυτό, γιατί δεν πρέπει να χάσουμε καθόλου την επαφή με το ψάρι, γιατί λόγω της σκληρότητας των σαγονιών της σε συνδυασμό με τη βιαιότητα των κεφαλιών της, μπορεί πολύ εύκολα να ξαγκιστρωθεί και το ψάρι -; τρόπαιο να παραμείνει όνειρο. Προσωπικά είμαι παθών και γνωρίζω πολύ καλά το δυσάρεστο συναίσθημα της απώλειας την τελευταία στιγμή από λάθος χειρισμό, αν κι έχω καταλήξει ότι το μικρό, λεπτό αγκίστρι είναι ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας που μας χωρίζει από την επιτυχία.

Η τσιπούρα είναι ένα ψάρι επιφυλακτικό που τσιμπάει το δόλωμα με τρόπο μίζερο και το δολωμένο μας αγκίστρι πρέπει να είναι τέλειο σε παρουσίαση και μικρό σε μέγεθος πάντα κατά τη γνώμη μου, αν και δεν διαθέτω εμπειρία σε πολύ μεγάλες τσιπούρες. Ιδανικά δολώματα για το ψάρεμα της τσιπούρας θεωρώ πως είναι τα μικρά κομμάτια μάνας, φιλέτα σαρδέλας, κομμάτια φαραώ, ολόκληρα αμερικάνικα περασμένα με βελόνα στο αγκίστρι μας για τέλεια φυσική παρουσία και κινητικότητα και τέλος bigattini, ενώ δεν αποκλείεται η τσιπούρα να φάει και σε ζυμάρια ή ψωμί με την προϋπόθεση όμως ότι τη συγκεκριμένη στιγμή διακατέχεται από μεγάλη πείνα. Την τσιπούρα, την ψαρεύω με τις τεχνικές του εγγλέζικου και του Bolognese και δόλωμα bigattini έχοντας επιτυχίες με την εξής δολωσιά: χρησιμοποιώ 10άρι αγκίστρι, περνώντας δύο μόνο bigattini με την ίδια φορά πάνω σ' αυτό, τα οποία σχηματίζουν μεταξύ τους ορθή γωνία ή το λατινικό γράμμα L, αφήνοντας ελεύθερο ολόκληρο το αρπάδι του αγκιστριού μας. Το ελεύθερο αρπάδι με τα κινητικά bigattini είναι το μυστικό της επιτυχίας σε ψάρια δύστροπα και πονηρά όπως η τσιπούρα προκαλώντας τα να απολαύσουν την πλούσια σε πρωτεΐνη τροφή που τους προσφέρουμε την ίδια στιγμή που το συνεχές μαλάγρωμα της ψαρεύτρας μας τα έχει ήδη προκαλέσει να τη γευτούν.

Το λαβράκι, εντός του λιμανιού τρώει και αυτό πατωτά, αλλά πιο επιφυλακτικά. Αντιθέτως με πρίν, θα μας βουλιάξει μερικά εκατοστά το φελλό μας και αυτός θα παραμείνει ακίνητος. Αν δεν καρφώσουμε εγκαίρως, υπάρχει περίπτωση το λαβράκι να αισθανθεί το αγκίστρι και να το φτύσει. Στο βυθό, θα κυνηγήσουμε και την ούγενα με τη διαφορά ότι θα την ψαρέψουμε σύρριζα στο μόλο.

Πάμε λιμάνι

Όπως καταλαβαίνετε, στο λιμάνι έχουμε ένα μεγάλο πεδίο δράσης προς εξερεύνηση και πειραματισμό, μιας και συνδυάζονται πολλά διαφορετικά σημεία, στον ίδιο τόπο. Εάν πάω στο λιμάνι χαράματα, θα προτιμήσω το ψάρεμα στη μπούκα με στόχο τα μεγάλα ψάρια. Τις πρωινές ώρες μέχρι το μεσημέρι, θα ψαρέψω εντός λιμένος για κέφαλους και τσιπούρες. Το απόγευμα μέχρι νωρίς το βράδυ, θα στηθώ εξωτερικά για σαργούς και μελανούρια. Τις πρώτες πρωινές ώρες, θα μπω πάλι μέσα. Όλα τα παραπάνω όπως προ-είπα, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν κανόνα. Είναι ένας πρόχειρος οδηγός που μπορεί να μας βοηθήσει να αποφασίσουμε που, πότε και πως να ψαρέψουμε όταν είμαστε πολύ κουρασμένοι να το κάνουμε. Ραντεβού λοιπόν στο λιμάνι. Εώς τότε ... καλές παραβολές!

Μικρό δόλωμα, μεγάλο ψάρι

Επειδή τα μεγάλα λαυράκια έχουν την τάση να τρώνε τα Bigattini ένα - ένα, ο τρόπος με τον οποίο τα δολώνουμε στο αγκίστρι μας δεν είναι δύο ή τρία μαζί, αλλά ένα και μόνο. Το παραπάνω, είναι μια παρατήρηση των Μανώλη Ανδρεαδάκη και Γιάννη Γιατράκου οι οποίοι και με συμβούλεψαν να ακολουθήσω αυτή την τακτική. Οπότε ή δολώνεις ένα bigattini σε μικρό αγκίστρι και παίρνεις το ανάλογο ρίσκο να στο ισιώσει το λαυράκι σα καρφίτσα, ή κάνεις το παρακάτω: σε αγκίστρι 10άρι, δολώνεις ένα περαστό, ένα κρεμαστό και τέλος ένα ακόμα περαστό bigattini, παρουσιάζοντας ουσιαστικά μόνο το κρεμαστό να κουνιέται και τα περαστά απλά να καλύπτουν το αγκίστρι. Η παραπάνω δολωσιά έχει εγγυημένα αποτελέσματα σε μεγάλα λαβράκια.

Με ζωντανό

Τα μεγάλα λαβράκια επίσης μπορούν να ψαρευτούν με εγγλέζικο μέσα στο λιμάνι σε μακρινή από το μόλο απόσταση, κυρίως ανάμεσα σε σκάφη με τους εξής τρόπους: είτε με ζωντανή γαρίδα κατευθείαν στη μάνα και το φελλό στημένο να ψαρεύει στις δύο οργιές, είτε με ζωντανή σαρδέλα/κέφαλο/γόπα/σπάρο, πάλι μονταρισμένα σε μονοκόμματη μάνα, μ' ένα συρόμενο φελλό χωρίς στόπερ, ίσα-ίσα για να ενοχλεί το ζωντανό μας και να μας δίνει μια ένδειξη για το που βρίσκεται. Και στις δύο περιπτώσεις, έχουμε ανοιχτό το pick-up του μηχανισμού μας για να πάρει το ψάρι μια-δυο οργιές πριν το κλείσουμε και καρφώσουμε. Εάν κατά τη στιγμή που το ψάρι δοκιμάζει το δόλωμα, δευτερόλεπτα πριν το κάρφωμα αντιληφθεί οποιαδήποτε αντίσταση θα φτύσει ακαριαία το δόλωμά μας. Η μάχη ανάμεσα στα ρεμέτζα πρέπει να δίνεται με όσο το δυνατόν κλειστά φρένα γιατί τα λαβράκια έχουν τη τάση να γυρίζουν γύρω από τα σχοινιά για να ξεφύγουν.

Δολωμα με ημερομηνία λήξης;

Κάτι που παρατήρησα για πρώτη φορά στο λιμάνι του Αργοστολίου στη Κεφαλονιά, ήταν ότι το bigattini δούλευε μόνο την ημέρα. Με το που έπεφτε ο ήλιος τα ψάρια σταμάταγαν να τρώνε στο συγκεκριμένο δόλωμα, και έτρωγαν σε όλα τ' άλλα. Κάτι που έχω προσέξει να γίνεται, σε μικρότερη βέβαια κλίμακα και στα υπόλοιπα λιμάνια που έχω ψαρέψει, γνωρίζοντας ότι το bigattini πέφτει με τα κιλά εδώ και πολλά χρόνια στη Κεφαλονιά, δημιουργείται ένα θέμα προς προβληματισμό: Έχουμε άραγε στα χέρια μας ένα πολύ καλό δόλωμα ... με ημερομηνία λήξης; Συμπερασματικά, πρέπει πάντα να κουβαλάμε μαζί μας, εναλλακτικά δολώματα.